Pismem z dnia 24 stycznia 2017 r. Instytucja Zarządzającej PO WER przekazała materiał dotyczący interpretacji punktu 4 Podrozdziału 6.5 Wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach EFRR, EFS oraz FS na lata 2014-2020 (wersja z 19.09.2016 r.) – pełny tekst interpretacji w załączeniu.

Zgodnie z punktem 4 Podrozdziału 6.5 Wytycznych:

„IZ PO w wytycznych programowych, lub właściwa instytucja będąca stroną umowy o dofinansowanie w umowie o dofinansowanie może określić rodzaj zamówień realizowanych zgodnie z Pzp albo zasadą konkurencyjności, w ramach których zobowiązuje beneficjenta do uwzględniania aspektów społecznych, np. stosowania kryteriów premiujących oferty podmiotów ekonomii społecznej oraz stosowania kryteriów dotyczących zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami, bezrobotnych lub osób, o których mowa w przepisach o zatrudnieniu socjalnym. W przypadku projektów współfinansowanych z EFS określenie rodzaju zamówień, w ramach których zobowiązuje się beneficjenta do uwzględniania aspektów społecznych jest obowiązkowe.”

Obowiązek ten odnosi się zarówno do zamówień publicznych realizowanych zgodnie z ustawą z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2164, z późn.zm.), dalej: pzp, jak i zamówień publicznych realizowanych zgodnie z zasadą konkurencyjności, o której mowa w sekcji 6.5.2 Wytycznych.

Zgodnie z interpretacją IZ PO WER „Aspekty społeczne określone w Wytycznych należy rozumieć szeroko, tj. jako społeczne warunki realizacji zamówienia publicznego. Uzasadnia to konieczność wspierania działań w obszarze polityki społecznej podczas wydatkowania środków EFS oraz uwzględniania potrzeb wszystkich grup społecznych będących odbiorcami i użytkownikami zamówień publicznych w projektach EFS”.

Od 28 lipca 2016 r. ustawa Prawo zamówień publicznych nakazuje uwzględniać aspekty społeczne poprzez:

  1. określenie w opisie przedmiotu zamówienia na usługi lub roboty budowlane obowiązkowej klauzuli społecznej, o której mowa w art. 29 ust. 3a (wymaganie zatrudnienia przez wykonawcę lub podwykonawcę na podstawie umowy o pracę osób wykonujących wskazane przez zamawiającego czynności w zakresie realizacji zamówienia, jeżeli wykonanie tych czynności polega na wykonywaniu pracy w sposób określony w art. 22 § 1 ustawy – Kodeks pracy);
  2. sporządzenie opisu przedmiotu zamówienia przeznaczonego do użytku osób fizycznych, w tym pracowników zamawiającego z uwzględnieniem wymagań w zakresie dostępności dla osób niepełnosprawnych lub projektowania z przeznaczeniem dla wszystkich użytkowników – art. 29 ust. 5 oraz art. 30 ust. 8-9;
  3. obligatoryjne i fakultatywne przesłanki wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego – art. 24;
  4. jeden z elementów wykorzystywanych do badania oferty pod kątem rażąco niskiej ceny – art. 90 ust. 1 pkt 3.

    Ponadto, ustawa Pzp pozwala uwzględniać aspekty społeczne poprzez:
  5. możliwość określenia w opisie przedmiotu zamówienia wymagań związanych z realizacją zamówienia, które mogą obejmować aspekty społeczne, w szczególności dotyczące zatrudnienia osób bezrobotnych; młodocianych w celu przygotowania zawodowego; osób niepełnosprawnych; innych osób, o których mowa w ustawie o zatrudnieniu socjalnym lub we właściwych przepisach państw członkowskich UE lub EOG - art. 29 ust. 4. Przy zastosowaniu klauzuli zatrudnieniowej zamawiający musi zdecydować, jaka powinna być liczba zatrudnionych przy realizacji zamówienia, jaka kategoria osób z trudnościami na rynku pracy obecna w powiecie/województwie odpowiada charakterowi zamówienia (w SIWZ lub zapytaniu ofertowym w ramach zasady konkurencyjności należy określić okres i formę zatrudnienia, a także zadania, przy których osoby mają być zatrudnione). Zamawiający powinien określić również w SIWZ sankcje z tytułu niedotrzymania warunków określonych w klauzuli, swoje uprawnienia do kontroli spełniania przez wykonawcę tych wymagań, którego powinien poinformować o sposobie, w jaki oferent ma potwierdzić spełnianie warunków określonych w klauzuli. Ustalenia te muszą być potwierdzone w umowie z wykonawcą;
  6. możliwość zastrzeżenia w ogłoszeniu o zamówieniu podmiotowych warunków udziału dla zakładów pracy chronionej oraz innych wykonawców, których działalność, lub działalność ich wyodrębnionych organizacyjnie jednostek, które będą realizowały zamówienie, obejmuje społeczną i zawodową integrację osób będących członkami grup społecznie marginalizowanych, w szczególności osób niepełnosprawnych; bezrobotnych; pozbawionych wolności lub zwalnianych z zakładów karnych, mających trudności w integracji ze środowiskiem; z zaburzeniami psychicznymi; bezdomnych; osób, które uzyskały status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą; osób do 30 roku życia oraz po ukończeniu 50 roku życia, posiadających status osoby poszukującej pracy, bez zatrudnienia; osób będących członkami mniejszości znajdującej się w niekorzystnej sytuacji, w szczególności będących członkami mniejszości narodowych i etnicznych – art. 22 ust. 2. Zgodnie z art. 22 ust. 2a, zamawiający zobowiązany jest określić minimalny procentowy wskaźnik zatrudnienia osób należących do jednej lub więcej z ww. kategorii, nie mniejszy niż 30%, osób zatrudnionych przez zakłady pracy chronionej lub wykonawców albo ich jednostki, o których mowa w art. 22 ust. 2;
  7. możliwość zastrzeżenia w ogłoszeniu o zamówieniu dotyczącym usług zdrowotnych, społecznych lub kulturalnych podmiotowych warunków udziału dla określonej kategorii wykonawców, których celem działalności jest realizacja zadań w zakresie użyteczności publicznej związanej ze świadczeniem tych usług oraz społeczna i zawodowa integracja osób, o których mowa w art. 22 ust. 2, którzy nie działają w celu osiągnięcia zysku, przeznaczają całość dochodu na realizację celów statutowych oraz nie przeznaczają zysku do podziału między swoich udziałowców, akcjonariuszy i pracowników; których struktura zarządzania nimi lub ich struktura własnościowa opiera się na współzarządzaniu w przypadku spółdzielni, akcjonariacie pracowniczym lub zasadach partycypacji pracowników, co wykonawca określa w swoim statucie; którym w ciągu ostatnich 3 lat poprzedzających dzień wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia na usługi społeczne nie udzielono zamówienia na podstawie tego przepisu przez tego samego zamawiającego. Zgodnie z art. 138p ust. 2, umowa na zamówienie nie może zostać zawarta na okres dłuższy niż 3 lata;
  8. możliwość określenia w ramach pozacenowych (pozakosztowych) kryteriów oceny ofert – aspektów społecznych, w tym integracji zawodowej i społecznej osób, o których mowa w art. 22 ust. 2, dostępności dla osób niepełnosprawnych lub uwzględnianie potrzeb użytkowników – art. 91 ust. 2 pkt 2;
  9. możliwość określenia oznakowania przedmiotu zamówienia o szczególnych cechach w opisie przedmiotu zamówienia w kryteriach oceny ofert lub w warunkach realizacji zamówienia – art. 30a.

IZ PO WER zwraca uwagę na opinie i materiały opracowane przez UZP dot. klauzul społecznych,
w tym w szczególności na:

Omówienie aspektów społecznych, w tym korzyści ze stosowania aspektów społecznych płynące dla osób niepełnosprawnych i osób w trudnej sytuacji na rynku pracy, a także podmiotów zatrudniających te osoby (m.in. podmiotów ekonomii społecznej), przykłady dotychczasowego ich stosowania, a także informacje, jak się przygotować do zastosowania aspektów społecznych oraz jak przeprowadzić postępowanie z aspektami społecznymi wraz z wzorami zapisów w ogłoszeniach, specyfikacji/zapytaniu ofertowym i umowie z wykonawcą można znaleźć w „Podręczniku stosowania klauzul społecznych w zamówieniach publicznych” autorstwa Tomasza Schimanka i Barbary Kunysz-Syrytczyk. Podręcznik został przygotowany w ramach projektu „Zintegrowany system wsparcia ekonomii społecznej” współfinansowanego przez Europejski Fundusz Społeczny w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki w 2014 roku i jest dostępny na stronie www.isp.org.pl. Podręcznik ten znajduje zastosowanie również do zamówień publicznych realizowanych zgodnie z zasadą konkurencyjności. Należy jednak zauważyć, iż podręcznik bazuje na poprzedniej ustawie pzp z 2013 r., zatem jako nie w pełni aktualny może mieć jedynie charakter pomocniczy przy stosowaniu aspektów społecznych.

Instytucja Pośrednicząca PO WER prosi Beneficjentów o zapoznanie się z załączonym pismem i stosowanie interpretacji IZ PO WER przy realizacji Państwa projektów.

Pliki do pobrania